Zulke vragen stonden centraal op 13 maart 2024 tijdens het symposium ‘Goed Boeren: verdienen met natuurinclusieve landbouw’. Dit vond plaats ter ere van het 10-jarig bestaan van het Netwerk Goed Boeren.

Marc Oudenhoven, gedeputeerde Agrarische Ontwikkeling, trapte tijdens het symposium af met enkele van de belangrijkste voordelen van natuurinclusieve landbouw: natuurinclusieve landbouw draagt bij aan biodiversiteit, geeft duurzaam vorm aan de landbouwtransitie en het is goed voor de veerkracht van het eigen bedrijf. “Maar,” zo zei hij terecht, “zonder verdienmodel is er geen transitie mogelijk.”

Duurzame landbouw, een duurzaam verdienmodel

Natuurinclusieve en biologische boeren zijn over het algemeen ondernemers die een stap durven zetten en maatschappelijk verantwoord ondernemen als agrarisch ondernemer. Dat is dan ook één van de dingen waar voorzitter Jan van den Broek het meest trots op is. “De positieve, constructieve sfeer die altijd heerst op onze bijeenkomsten. We klagen niet over milieuclubs of overheid, maar we gaan het doen."

Ook Jan weet echter dat een betrouwbaar verdienmodel voor deze duurzame boeren nodig is, maar dat dit vaak nog mist. "Er zijn allerlei pioniers, maar dan hapert het. De echte wens is dat we, geholpen door overheid maar ook door de markt, stappen kunnen zetten. Het geld dat hierbij beschikbaar komt, moet wel bij de juiste boeren terecht komen.” Precies dat thema stond centraal bij de sprekers: hoe richten we het zo in dat de échte duurzame boer voldoende vergoed wordt voor zijn prestatie?

Ondernemerschap natuurinclusieve boeren

Spreker Daan Groot, lector aan de HAS, doet al jaren onderzoek naar het verdienvermogen achter natuurinclusieve landbouw. Zijn conclusie? Het behalen van een goed verdienmodel is mogelijk met natuurinclusieve, extensieve landbouw. Belangrijk is dat subsidies en neventakken zijn meegenomen, maar niet bepalend zijn of er een goed bedrijfsresultaat gedraaid kan worden. Maar er is niet één verdienmodel: juist het ondernemerschap van de agrariër is enorm belangrijk bij deze vorm van landbouw.

Er zijn natuurlijk ook uitdagingen: een extensief bedrijf produceert in principe minder. Het blijft dus een uitdaging dat je de vaste kosten niet uit kunt smeren en maatschappelijke diensten als landschap en biodiversiteit worden nog onvoldoende structureel vergoed. Dit laatste is een belangrijk deel van (duurzame) landbouw, al wordt dat niet altijd zo gezien. Hier is een kentering nodig in denken, geeft Daan Groot aan. "Het is niet: 'ik ben vóór boeren, dus ik ben tegen betaling van landschapsdiensten'. Maar: 'ik ben vóór boeren, dus ik ben vóór betaling die landschapsdiensten’."

Lees het gehele verslag over het symposium op de website van het Netwerk Goed Boeren.